De jaren 1920-1929 (van de christelijke jaartelling) zijn een decennium in de 20e eeuw dat ook wel de roaring twenties wordt genoemd. Het is het eerste decennium van het interbellum (de periode tussen de beide wereldoorlogen).
Meerjarige gebeurtenissen en ontwikkelingen
Europa
- Het Verdrag van Versailles valt het overwonnen Duitsland zwaar. Het (Rijnland) is gedemilitariseerd, het Saarland onder Frans (mandaat) geplaatst. Van 1921 tot 1925 bezetten Franse en Belgische troepen het (Ruhrgebied). Duitsland moet enorme (herstelbetalingen) doen, die in 1923 leiden tot een (hyperinflatie) met alle gevolgen van dien.
- In de roerige jaren die volgen op de Eerste Wereldoorlog, wordt naast het verwerpelijk geachte Verdrag van Versailles, de (Dolkstootlegende) uitgedragen door veteranenorganisaties als de (Stahlhelm) en door (extreemrechtse) partijen als de (Deutschnationale Volkspartei) (DNVP) en de Nationalsozialistische Deutsche Arbeiterpartei (NSDAP). De in diepe crisis verkerende en onpopulaire prille Weimarrepubliek geconfronteerd met de voortdurende dreiging van een links-communistische of rechts-conservatieve staatsgreep, een economische (depressie), een gigantische (inflatie) en een enorme werkloosheid krijgt als het ware ook de dolkstoot in de rug toegediend.
- Frankrijk, België en het Verenigd Koninkrijk moeten hun oorlogskredieten aflossen, en gaan daaronder net zo zwaar gebukt als Duitsland onder de herstelbetalingen. Frankrijk en het VK kunnen hun status van grote mogendheid nauwelijks handhaven. België is van een jonge, veelbelovende staat ineens een innerlijk verdeeld land geworden en zal zich nooit volledig herstellen.
- Er heerst een idealistische en optimistische geest in Europa. De meeste landen worden nu democratisch geregeerd, ook de nieuwe staten in Oost-Europa. Uitzonderingen zijn Italië ((fascistisch)), Spanje (militair) en de Sovjet-Unie (communistisch).
- Duitsland sluit verdragen met het Westen ((Verdrag van Locarno)) en met de Sovjet-Unie ((Verdrag van Rapallo)). De Volkenbond boekt enkele bescheiden successen.
- 1921-1922 - (Hongersnood) in de Sovjet-Unie.
- Lenin kondigt in 1921 de (Nieuwe Economische Politiek) af. De zware industrie en de buitenlandse handel blijven in staatshanden, maar boeren en ambachtslieden mogen weer in beperkte vrijheid ondernemen. Na de dood van (Lenin) breekt een machtsstrijd uit. Inzet is de vraag of de krachten moeten worden gericht op de ontketening van revoluties in andere landen (Trotski), of op de uitbreiding van het communisme in één land (Stalin). (Trotski) vlucht in 1929 naar Mexico en Stalin wordt de machtigste man.
- De (Ierse Vrijstaat) komt tot stand in een verdrag tussen het Verenigd Koninkrijk en de gematigde vleugel van (Sinn Fein). De organisatie scheurt en drie maanden lang bestrijden de fracties elkaar in alle hevigheid. De eerste premier van de Vrijstaat (Michael Collins) wordt door radicalen vermoord. Zij vormen onder leiding van (Eamon de Valera) de oppositiepartij (Fianna Fáil) (Soldaten van het Lot). De zes noordelijke graafschappen van (Ulster) blijven buiten de Vrijstaat.
- Aan zestig jaar liberale democratie in Italië komt een einde als de journalist Benito Mussolini, de voorman van het Italiaanse (fascisme), in 1922 de (Mars op Rome) organiseert. Hij vormt een coalitieregering en schakelt geleidelijk de oppositie en de vrije pers uit. Fascistische knokploegen beheersen het straatbeeld en intimideren elke mogelijke tegenstander van het regime. In 1924 wordt de socialist (Giacomo Matteotti) doodgeslagen. Met een andere tegenstander van de voormalige liberale staat, (paus Pius XI), sluit Mussolini in 1929 het (Verdrag van Lateranen).
- Het "fascismo di frontiera" (grensfascisme) is een op rassentheorie gebaseerde vernietiging van niet-Italiaanse kenmerken in de nieuw verworven gebiedsdelen. De inwoners van (Primorska), (Istrië), (Dalmatië), (Triëst) en Zuid-Tirol zijn allen slachtoffer van het (italianiseren). Al deze volkeren worden gedwongen Italiaanse namen aan te nemen en Italiaans te spreken in de kerken en in het openbaar. Italianen worden aangemoedigd zich te vestigen in gebieden waar de Italiaanse cultuur niet dominant is, om zo de Italiaanse cultuur verder op te dringen. In West-Slovenië worden intellectuelen, zoals priesters en onderwijzers, gedeporteerd naar het binnenland van Italië of op Sardinië, Ventotene, Medea en andere strafkampen gevangengezet. De niet-Italiaanse media, politieke en culturele organisaties worden verboden, het niet-Italiaanse bankwezen en bedrijfsleven wordt systematisch onteigend. De in de jaren 20 nog redelijk onbekende Adolf Hitler is een groot bewonderaar van Mussolini en neemt veel fascistisch gedachtegoed op in zijn nationaalsocialistische ideologie.
- Het fascistische bewind in Italië stuurt in 1924 (Cesare Mori) naar Sicilië om de (cosa nostra) te bestrijden. In de volgende jaren schuwt de "ijzeren rechter" geen enkel middel in zijn campagne. Familieleden van verdachten worden gegijzeld, hun bezittingen geconfisqueerd en met martelingen worden bekentenissen afgedwongen. Zo slaagt Mori erin om de Maffia er onder te krijgen, maar als hij in 1929 relaties blootlegt tussen deze bendes en de plaatselijke leiding van de Fascistische partij wordt hij direct teruggeroepen naar Rome.
- Nederland
- Er worden voor het eerst op grote schaal kwalitatief goede arbeiderswoningen gebouwd. Toparchitecten als (Michel de Klerk) en (Karel de Bazel) worden ingeschakeld door (woningbouwverenigingen) in Amsterdam. De indrukwekkende nieuwe bouwstijl die de (Amsterdamse School) wordt genoemd, wordt steeds gebruikelijker in het Nederlandse straatbeeld, maar versobert wel flink in de loop van het decennium. Dit is in Amsterdam te zien in de (Stadionbuurt), (Plan West), de (Spaarndammerbuurt) en de (Transvaalbuurt). In Rotterdam heeft het (nieuwe bouwen) de overhand. Uitgangspunt is dat de keuken klein moet zijn, opdat zij niet het dagverblijf zal zijn van de huisvrouw.
- Aan de stadsranden verrijzen (tuindorpen). Gezinswoningen in een groene omgeving, met educatieve voorzieningen als bibliotheek en buurthuis, en zonder dranklokalen. Voorbeelden zijn (Agnetadorp) in Delft, (Betondorp) in Amsterdam, in Deventer en de (tuinwijken in Brussel).
- Begin van de (Zuiderzeewerken). In 1924 is de (Amsteldiepdijk) klaar, en is (Wieringen) een schiereiland geworden. Vanaf 1927 werken 5000 mannen aan de (Afsluitdijk). Ook wordt begonnen met de (proefpolder Andijk). De gedupeerde (visserij) wordt met een steunwet enigszins geholpen.
- De Amerikaanse (windmotor) wordt in Holland en Friesland op grote schaal ingezet om kleine polders te bemalen.
- De steenkoolproductie in de (mijn van Waterschei) start in 1924. De heidegronden zijn ideaal om een volledige site rond de mijn te ontwikkelen. De aanleg van de cités of tuinwijken start in 1925. Ze worden gebouwd in de typische Engelse (cottagestijl).
- Onder leiding van prof. (Kohnstamm) onderzoekt een onderwijscommissie van de (Maatschappij tot Nut van 't Algemeen) in 1924 het (daltononderwijs) in Engeland. De onderzoekers raken enthousiast over de brede persoonsontwikkeling die de onderzochte scholen voorstaan en de flexibele wijze waarop het onderwijs er georganiseerd wordt. Ze zien hierin een kans om het volksonderwijs in Nederland inhoudelijk en organisatorisch te vernieuwen. Nog in hetzelfde jaar leidt het onderzoeksverslag tot de opzet van de eerste daltonexperimenten in Nederland.
- Economie
- Nederland maakt gebruik van de mogelijkheden die het (Spitsbergenverdrag) biedt. De Nederlandse Spitsbergen Compagnie, kortweg Nespico, weet binnen enkele jaren in het barre niemandsland een voor deze tijd hypermoderne mijnonderneming uit de grond te stampen.
- Begin van de (emaille-industrie) in Nederland. Gascomforts, pannen en schalen worden geproduceerd bij metaalbedrijven als (BK), (DRU) en (Daalderop). Maar ook straatnaambordjes, huisnummers en naambordjes worden voortaan geëmailleerd.
- De eerste (ruilverkaveling) van landbouwgrond vindt plaats op (Ameland).
- België
Periode van heropbouw. In 1920 was het niveau van de industriële productie nog 80% van het vooroorlogse peil.
De eerste vrouwelijke studenten worden begin jaren 20 toegelaten aan de universiteit in Leuven. Ook wordt in Vlaanderen de vernederlandsing van het onderwijs ingezet. In 1930 wordt aan de Universiteit in Gent Nederlands de officiële taal.
- Architectuur:
Victor Horta (Paleis voor Schone Kunsten, Brussel - Erepaviljoen van België voor de Exposition des Arts décoratifs et industriels modernes in Parijs van 1925 - Museum voor Schone Kunsten (Doornik)
Victor Bourgeois (Cité Moderne in Sint-Agatha-Berchem).
Huib Hoste (Tuinwijk Klein Rusland, Zelzate).
Antoine Pompe (Tuinwijk Hautrage-Nord - Woonwijk Nieuw-Rodelaan, Sint-Genesius-Rode)
Henry Van de Velde ("La Nouvelle Maison", Van de Veldes eigen woning in Tervuren). De bouw van zijn bekendste werk, De Boekentoren in Gent werd gestart in 1936.
- Kunst:
Floris Jespers - Adam en Eva (1924), Het schaakspel (1926), Bonjour Ostende (1927), Salut, Messieurs! (1927)
Oscar Jespers, beeldhouwer en broer van Floris, invloeden van het kubisme en Constantin Brancusi.
Paul Joostens, eigenzinnig impressionist en buitenbeentje.
Victor Servranckx, maakte in de jaren twintig een evolutie door en maakte een overgang van het figuratieve naar abstracte werken, via het Italiaans futurisme (onder invloed van Filippo Marinetti, oprichter van het Italiaans futurisme) en het Franse purisme.
Constant Permeke, werkte tijdens het interbellum vanuit zijn huis op de Oostendse Vuurtorenwijk en had exposities in Antwerpen en Parijs.
- Literatuur:
Paul van Ostaijen, belangrijkste vertegenwoordiger van het expressionisme in Vlaanderen, werkte na de eerste wereldoorlog in Berlijn en onderging er invloeden van Thomas Mann, Stefan Zweig en Herwarth Walden en kwam er in contact met het dadaïsme. Keerde in 1921 terug naar België en moest zijn legerdienst vervullen.
Gerard Walschap, schreef zijn eerste roman Waldo in 1928.
Willem Elsschot, werd een van de belangrijkste vertegenwoordigers van de Vlaamse moderne literatuur en schreef Lijmen in 1924.
Marnix Gijsens belangrijkste gedicht is "Loflitanie van de H. Franciscus van Assisië" (1920).
- Politiek:
In 1919 werd het enkelvoudig algemeen kiesrecht ingevoerd, dat tot 1948 alleen voor mannen zou gelden.
De sociale wetgeving valt stil door de economische crisis en er is een grote inflatie. In 1925 winnen de socialisten de verkiezingen en komt er een coalitie met katholieken en socialisten (kabinet-Jaspar). Er volgt een devaluatie van de frank en deze muntontwaarding gaf de handel en de industrie sterke impulsen. Aan deze economische opgang kwam al snel een einde na de wereldcrisis in de jaren dertig.
- Amerika
- De Verenigde Staten zijn na hun deelname aan de oorlog een wereldmacht geworden. Daar heerst toenemend optimisme en economische groei. Het gebruik van de auto neemt hand over hand toe en men neemt afstand van veel van de sociale conventies die door de Eerste Wereldoorlog op de helling waren komen te staan.
- Vanaf januari 1920 is de verkoop van alcohol in de Verenigde Staten illegaal. Zo poogt men verwildering van het land na de Eerste Wereldoorlog en de (demobilisatie) van honderdduizenden soldaten te voorkomen. De (drooglegging) heeft het tegenovergestelde effect. De handel in sterkedrank komt in handen van de (Cosa Nostra) en andere genootschappen, en het "Wilde Westen" verplaatst zich naar de grote steden aan de oostkust. Aan het eind van het decennium staat de mislukking van de campagne vast.
- In de VS leidt het optimisme over de economie tot beursspeculatie op grote schaal. Eenvoudige mensen laten zich verleiden om met geleend geld te speculeren. De zeepbel barst op 24 oktober 1929 als de beurs van (Wall Street) in elkaar stort.
- De Chrysler Building in New York is een voorbeeld van Amerikaanse (art deco). Het is even het hoogste gebouw ter wereld. De spits en een aantal ornamenten zijn gemaakt van een nieuw materiaal dat in 1921 op de markt kwam: (roestvrij staal).
- Onder de (Sonoraanse Dynastie) wordt de Mexicaanse Revolutie definitief gekalmeerd, en wordt de basis gelegd voor de Institutionele Revolutie.
- Op uitnodiging van de Mexicaanse regering migreren 25.000 Canadese mennonieten naar Mexico.
- Miriam Amanda Wallace (Ma) Ferguson is van 1925 tot 1927 de eerste vrouwelijke gouverneur van Texas.
- Militair
De Japanse Mutsu en de (Nagato) zijn de eerste oorlogsschepen met 406mm-kanonnen; ze zijn in de periode 1920-1930 de krachtigste oorlogsschepen ter wereld.
- Innovatie
De meeste nieuwe producten komen in dit decennium uit de Verenigde Staten; dit gaat van groot ((windtunnel) en (bulldozer)) tot klein ((centrifuge), elektrisch (broodrooster) en elektrisch (gehoorapparaat)). Ook vindt daar de (paperclip) in 1927 zijn huidige vorm: de "gem".
- De techniek van het (optische audiospoor) maakt het mogelijk om vooraf opgenomen muziek (gesynchroniseerd) bij de film te laten klinken.
Azië
- De (Republiek China) valt uiteen in semiautonome gebieden waar (krijgsheren) de dienst uitmaken. In de zuidelijke regio's heerst een min of meer beschaafde regering onder dr. (Sun Yat-Sen). Na zijn dood in 1925 komt generaal Chiang Kai-shek aan de macht, die ook de noordelijke gebieden onderwerpt. Vanaf 1927 raakt de regering van de (Kwomintang) in oorlog met de communisten.
- In Nederlands-Indië richten jonge intellectuelen als (Mohammed Hatta), (Soetan Sjahrir) en (Soekarno) in navolging van de oudere arts (Soetomo) "studieclubs" op, waarin ze kader gaan vormen voor een nationalistische beweging.
- (Ki Hadjar Dewantara) richt in 1922, ondanks politieke beperkingen, (Taman Siswa) op, een organisatie ter promotie van nationale educatie. Taman Siswa ('Tuin der leerlingen') focust primair op nationalisme en op de onafhankelijkheidsstrijd van Indonesië. Ondanks tegenstand van de koloniale regering worden binnen acht jaar 40 Taman Siswascholen geopend, waaronder 3 in Oost-Sumatra en 4 in Oost- en Zuid-Kalimantan, met in totaal 5140 leerlingen.
Nabije Oosten
- De Turken in het grotendeels bezette Ottomaanse Rijk komen in opstand: de (Turkse Onafhankelijkheidsoorlog). De Griekse deelname aan geallieerde zijde leidt tot groot Turks geweld tegen de (Ioniërs), etnische Grieken die al duizenden jaren aan de Ionische kust wonen. In de (Vrede van Lausanne) worden zij uitgeruild tegen de Turken in (Macedonië).
- De Osmaanse sultan wordt afgezet en het (kalifaat) afgeschaft. (Mustafa Kemal Atatürk) roept de Turkse Republiek uit: een seculiere staat. Het dragen van oriëntaalse kleren wordt ontmoedigd en vaak zelfs verboden, en het Arabisch schrift wordt vervangen door het Latijnse.
Afrika
- In het door Spanje bestuurde (Rifgebergte) komt (Mohammed Abdelkrim El Khattabi) in 1921 in opstand. Zijn (Republiek van de Rif) wordt in 1925 bezet door (generaal Franco).
- Godsdienst en levensbeschouwing
- De nog jonge (Gereformeerde Kerken in Nederland) worden getroffen door verdeeldheid. In 1920 wordt de afzetting bevestigd van dominee Netelenbos, omdat hij in een Nederlands Hervormde gemeente heeft gepreekt. In 1926 rijst de (kwestie-Geelkerken) rond de vraag, of de slang in het (Paradijs) echt gesproken heeft. Het dispuut eindigt in een kerkscheuring, waarna de uitgestotenen de (Gereformeerde Kerken in Hersteld Verband) oprichten. Veel families worden blijvend verscheurd.
- De onkerkelijkheid in Nederland neemt toe van 7,8% tot 14,4%.
- De (Eucharistische Kruistocht) wordt in Vlaanderen gesticht in 1920 door de (norbertijnen van Averbode) (voornamelijk pater ), naar het voorbeeld van soortgelijke bewegingen in Frankrijk en Engeland. De bedoeling is de (communiedecreten) van (paus Pius X) van 1910 meer ingang te doen vinden, vooral bij kinderen.
- Van 1921 tot 1925 worden de (Mechelse gesprekken) gevoerd tussen hoge geestelijken uit de Rooms-Katholieke en de Anglicaanse Kerk. Ze leiden niet tot herstel van de eenheid.
- De stroming van de (antroposofie) neemt vele initiatieven om haar theorieën in de praktijk te brengen. Vanuit haar centrum in (Dornach), waar het (Goetheanum) wordt gebouwd, worden de (waldorfscholen) opgericht, en op agrarische bedrijven in verscheidene landen wordt begonnen met (biologisch-dynamische landbouw).
- Ontstaan van de (Satmar)-groepering binnen het (Chassidisch jodendom), onder leiding van rabbijn (Joel Teitelbaum). Satmar staat bekend om het felle afwijzen van het zionisme.
- De Mexicaanse katholieken leggen zich niet voetstoots neer bij het toenemende (antiklerikalisme), en richten de "Liga ter Verdediging van de Godsdienstvrijheid" op. De polarisatie leidt in 1926 tot de (Cristero-oorlog), die in 1929 door de regering wordt gewonnen.
- Wetenschap
- De kwantumtheorie wordt opgevolgd door de revolutionaire kwantummechanica.
- (Willem Frederik Donath) en (Barend Coenraad Petrus Jansen) doen in Nederlands-Indië onderzoek naar vitamines en dan met name naar de onbekende voedingsstof waarvan (Christiaan Eijkman) denkt dat deze verantwoordelijk is voor de ziekte (beriberi). In 1926 slagen ze erin om uit honderden kilogrammen (rijstzemelen) één gram van deze stof in gekristalliseerde vorm te isoleren: vitamine B1 (of aneurine, zoals Jansen de stof noemt).
- Georges Lemaître ontwikkelt, onafhankelijk van Friedmann, een theorie van het uitdijende heelal.
Charles-Jean de La Vallée Poussin in 1920 verkozen tot de allereerste voorzitter van de Internationale Wiskundige Unie die het jaar ervoor opgericht was.
Corneel Heymans wordt in 1922 docent farmacodynamie aan de Gentse Rijksuniversiteit en zal als enige Vlaming in 1938 de Nobelprijs krijgen voor zijn ontdekkingen op het gebied van de ademregulatie.
- De volkskundige (Dirk Jan van der Ven) legt in een filmdrieluik de gebruiken ten plattelande vast in de Lentefilm, de Zomerfilm en de Oogstfilm.
- techniek
- In de Verenigde Staten komen nieuwe elektrische apparaten op de markt, zoals het (hoortoestel) en de (broodrooster).
- De Schot (John Logie Baird) slaagt erin beelden te verzenden over steeds grotere afstanden. Zijn elektromechanische "televisor", voorloper van de televisie, wordt ook in productie genomen, maar de kwaliteit van het beeld is onvoldoende voor de markt. De (radio) is wel ver genoeg geperfectioneerd om populair te worden. Aanvankelijk een speeltje voor de rijkere burgers wordt de radio steeds goedkoper en kopen ook middenklassers een exemplaar. De eerste omroeporganisaties worden opgericht.
- Verkeer en vervoer
- De motorfiets komt in het bereik van de lagere burgerij. Ook auto's worden steeds meer zichtbaar in het straatbeeld. (Citroën) gaat als eerste in Europa over tot massaproductie. In 1919 loopt het eerste (Type A) van de (lopende band) tegen een voor de tijd revolutionair lage prijs. Via spectaculaire acties in de media weet Citroën de aandacht gedurende de jaren twintig vast te houden.
- Eerste inzet van (trolleybussen) in Groningen (1928), Antwerpen (1929) en (Luik) (1930).
- luchtvaart
- Tussen grote steden worden min of meer regelmatige vliegtuigverbindingen opgezet, maar de meeste vluchten worden afgelegd per (zeppelin) – zelfs trans-Atlantisch tussen Europa en de VS.
- (MayDay) wordt het in de (radiotelefonie) gebruikelijke signaal voor noodgevallen in de luchtvaart.
- Amusement
- Hoogtijjaren van de (pianola). In Amerika komt een nieuwe muzieksoort op: de (New Orleans Jazz).
- De (charleston) is haast de icoon geworden van de 'roaring twenties'. De (rumba) wordt populair gemaakt door (Xavier Cugat) en zijn orkest in de Coconut Groove te Los Angeles. Intussen is de (foxtrot) overgewaaid naar Europa, waar de varianten (slowfox) en (quickstep) ontstaan. Ook de (Engelse wals) raakt in zwang.
- Ook België en Nederland krijgen de eerste bioscopen. De (stomme film) wordt begeleid door een (organist), terwijl de (explicateur) tekst en uitleg geeft.
- Toonaangevende filmsterren zijn (Mary Pickford), (Gloria Swanson) en (Douglas Fairbanks), alsook de filmkomieken (Buster Keaton), (Harold Lloyd) en (Charlie Chaplin).
- Kunsten
- In Parijs publiceert de dichter (André Breton) het (surrealistisch manifest), waarna zich een groep van kunstenaars rond hem verzamelt.
- Ook in Parijs wordt een tentoonstelling gehouden van 'decoratieve kunsten', waardoor de (art deco) wordt geboren.
- Bloei van de architectuur- en kunstacademie het (Bauhaus) in (Weimar) en later in (Dessau). Onder leiding van (Walter Gropius) doceren en studeren er mensen als (Paul Klee) en (Wassily Kandinsky). Vanaf 1925 treedt de stroming van de (nieuwe zakelijkheid) er in de plaats van het (expressionisme).
- Doorbraak in Amerika van de jonge schrijver (F. Scott Fitzgerald), wiens roman (The Great Gatsby) en bundels als "Tales from the Jazz Age" iconisch zijn geworden voor dit decennium.
- In Nederland heeft de groepering rond het tijdschrift (De Stijl) van (Theo van Doesburg) grote invloed. Tot de medewerkers behoren (Piet Mondriaan) en (Gerrit Rietveld).
- (Victor Bourgeois) ontwerpt onder meer de (Cité Moderne) in Sint-Agatha-Berchem, een van de tuinwijken in Brussel, die tussen 1922 en 1925 gebouwd wordt.
- Het (Vlaamsche Volkstooneel) is een rondreizend theatergezelschap dat een vernieuwende invloed heeft op het Vlaamse theaterleven.
- (Sanatorium Zonnestraal) wordt gebouwd in 1928 naar een ontwerp van de architect (Jan Duiker) en geldt als een prototype van de stroming het (nieuwe bouwen). Het complex, waar tbc-patiënten verblijven, is opgetrokken in glas, staal en beton, in vooral witte kleuren met blauwe accenten.
- (Arnold Schönberg) en zijn studenten (Alban Berg) en (Anton Webern), componisten van de (Tweede Weense School), ontwikkelen de (twaalftoonstechniek).
- De Russische cineast (Sergej Eisenstein) laat al in het tijdperk van de (stomme film) zien, hoe bruikbaar het medium is voor het overbrengen van politieke boodschappen.
Sport
- De weigering van het Internationaal Olympisch Comité om vrouwen toe te laten tot de atletiek en het turnen op de (Zomerspelen van 1924 te Parijs), brengt de Franse feministe (Alice Milliat) er in 1921 toe om de op te richten. De Federatie organiseert in 1922 te Parijs en in 1926 te Stockholm. Het IOC ontzegt de vrouwenfederatie het recht op het gebruik van de naam "Olympische Spelen", maar stelt bij wijze van proef op de (Zomerspelen van 1928 in Amsterdam) een aantal atletiekonderdelen open voor vrouwen.
- De tennisser (Suzanne Lenglen) wint vele titels in enkel- en dubbelspel op (Roland Garros) en (Wimbledon).
- De autosport komt op met in 1923 de eerste (24 uur van Le Mans), in het volgend jaar de (24 uur van Spa-Francorchamps) en 1929 de (Grand Prix van Monaco).
- De Finse langeafstandsloper (Paavo Nurmi) wint op de Olympische Zomerspelen in (Antwerpen), (Parijs) en (Amsterdam) in totaal negen gouden medailles en behaalt daarnaast in totaal 22 wereldrecords.
- De Nederlandse wielrenner (Piet Moeskops) wordt vijfmaal (wereldkampioen sprint).
- (Johnny Weissmuller) is de oppermachtige zwemmer van het decennium met drie gouden en één bronzen olympische medaille in 1924 (Parijs), twee gouden medailles in 1928 (Amsterdam) en de nodige wereldtitels en -records.